![](/media/lib/478/n-lampa-7d8d8d6f5f8ccf0d1c4ba9d9a77f45de.jpg)
Wyjątkowy prezent „urodzinowy” dla muzeum: bliźniacza wersja lampy pracującej na Marsie w łaziku Perseverance
10 listopada 2021, 12:22Ósmego listopada Muzeum Politechniki Opolskiej i Lamp Rentgenowskich obchodziło jubileusz 10-lecia. Z okazji swojego święta dostało wyjątkowy prezent: bliźniaczą wersję lampy pracującej na Marsie w łaziku Perseverance. To jest nasz najcenniejszy eksponat i w dodatku niepowtarzalny, to nie są lampy komercyjnie produkowane, tylko jednostkowo, do określonych celów – podkreśla kierownik dr inż. Grzegorz Jezierski.
![](/media/lib/195/n-illustris-20952b3c0242cc3a781f2957456978cd.jpg)
HELP – nowoczesny i ujednolicony katalog obiektów pozagalaktycznych
27 października 2021, 13:15Międzynarodowy zespół uczonych udostępnił naukowcom i pasjonatom najpełniejszy jak dotąd katalog obiektów pozagalaktycznych obejmujący obszar ponad 3% pełnego kąta bryłowego nieba i zawierający 170 mln. źródeł. Za modelowanie ich widm energetycznych była odpowiedzialna dr hab. Katarzyna Małek z Zakładu Astrofizyki NCBJ.
![](/media/lib/476/n-m51tranzyt-78552df63ca789161a7dc3f8479e2de2.jpg)
Pierwsza planeta spoza naszej galaktyki? Coś przesłoniło M51-ULS-1
25 października 2021, 18:04Być może po raz pierwszy udało się odkryć planetę poza Drogą Mleczną, poinformowali naukowcy prowadzący obserwacje za pomocą Chandra X-ray Observatory. Jeśli rzeczywiście zauważyli oni planetę poza naszą galaktyką, oznacza to, że już teraz jesteśmy w stanie wykrywać planety znajdujące się znacznie dalej niż dotychczas. Nowa kandydatka na egzoplanetę został zauważony w galaktyce spiralnej Messier 51 (M51).
![](/media/lib/359/n-wszechswiatrozszerzanie-9a947df5d948141bb52e8bdaa684aca2.jpg)
Nowa MOND odpowiada na problemy, z którymi sobie nie radziła i nie potrzebuje ciemnej materii
22 października 2021, 08:05Dwaj członkowie Czeskiej Akademii Nauk zaproponowali nową hipotezę zmodyfikowanej dynamiki newtonowskiej (MOND), która wzbudziła zainteresowanie środowiska fizycznego. MOND modyfikuje zasady dynamiki Newtona o nieliniową zależność siły od przyspieszenia. Obywa się ona bez ciemnej materii oraz ciemnej energii, dobrze opisuje zjawiska zachodzące w galaktykach, ale nie radzi sobie z opisem w większej skali
![](/media/lib/476/n-wikingowie-d72597c6dfd222dec7b2e38525538a3b.jpg)
Wikingowie w Ameryce. Mamy pierwszą pewną datę ich obecności w Nowym Świecie
21 października 2021, 08:57Z artykułu Evidence for European presence in the Americas in AD 1021, opublikowanego na łamach Nature dowiadujemy się, że uczonym z Holandii, Kanady i Niemiec udało się udowodnić, że wikingowie byli obecni w Nowej Fundlandii w 1021 roku. To najwcześniejsza znana nam data dotarcia mieszkańców Europy do Ameryki i najwcześniejsza data przekroczenia Atlantyku.
![](/media/lib/475/n-bialykarzel-476f0ded96c87da77f3316617cbf6b4b.jpg)
Niezwykły biały karzeł
20 października 2021, 11:22Znaczna część gwiazd w toku swojej ewolucji zamienia się w białe karły, niezwykle gęste obiekty wielkości Ziemi o masie zbliżonej do masy Słońca. Teraz po raz pierwszy astronomowie zauważyli białego karła nagle zmieniającego jasność w bardzo krótkim czasie. Znajduje się on w układzie podwójnym w odległości około 1400 lat od Ziemi i pobiera materię materię z towarzyszącej mu gwiazdy.
![](/media/lib/115/n-asteroida-35b11d8f8757591e3fe0b881bad86870.jpg)
Broń atomowa może uchronić Ziemię przed nadlatującymi asteroidami
19 października 2021, 11:27Autorzy najnowszych obliczeń przekonują, że użycie broni atomowej do rozbicia asteroidy zagrażającej Ziemi jest dobrym sposobem na ochronę planety przed późno zauważonymi zagrożeniami.
![](/media/lib/475/n-filtry-ba56a2ce76ccf3e5f74b55c602199f46.jpg)
Filtry przeciwsłoneczne z tlenkiem cynku szybko tracą efektywność i stają się toksyczne
14 października 2021, 11:21Filtry przeciwsłoneczne zawierające tlenek cynku tracą efektywność i stają się toksyczne po dwóch godzinach wystawienia na działanie promieniowania ultrafioletowego, ostrzegają naukowcy z Oregon State University (OSU). Wyniki swoich badań opublikowali na łamach Photochemical & Photobiological Science.
![](/media/lib/475/n-fast-4ce5658231edf34cd70d4284b04d771c.jpg)
Chiński FAST zarejestrował rekordową serię szybkich rozbłysków radiowych
14 października 2021, 09:37Największy radioteleskop na świecie, chiński FAST (Five-hundred-meter Aperture Spherical radio Telescope), zarejestrował ekstremalne serie potężnych rozbłysków ze źródła FRB 121102. Międzynarodowy zespół naukowy kierowany przez profesora Li Di i doktora Wanga Pei z Narodowych Obserwatoriów Astronomicznych Chińskiej Akademii Nauk poinformował, że w ciągu 47 dni odnotowano 1652 rozbłyski z FRB 121102.
![](/media/lib/474/n-fizyka2021-800c13a4fa5e8a7c134f9aaa2ce32fd2.jpg)
Tegoroczny Nobel z fizyki przyznany za badania nad klimatem i innymi systemami złożonymi
5 października 2021, 11:04Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła, że tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki została przyznana za wkład w zrozumienie złożonych systemów fizycznych. Połową nagrody podzielą się Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann za fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, obliczenie jego zmienności i wiarygodne przewidzenie procesu ocieplania się. Druga połowa trafi do Giorgio Parisiego za odkrycie współzależności nieuporządkowania i fluktuacji w systemach fizycznych, od skali atomowej po planetarną.